Opleiding tot psychiater

Bij GGz Centraal kunnen artsen zich na het behalen van het artsexamen specialiseren tot psychiater.

Wij hebben één van de grootste A-opleidingen van Nederland met een instroom van 12 plaatsen per jaar.

Opleiders

  • Dr. Harold J.G.M. van Megen is de A-opleider van GGz Centraal (profiel: psychotherapie)
  • Dr. Didi Rhebergen is waarnemend A-opleider van GGz Centraal (profiel: wetenschap)
  • Dr. Jeroen Hollestelle deelopleider (profiel: ouderenpsychiatrie, ECT en r-TMS)
  • Dr. Annette Boelen, deelopleider (profiel: kinder- & jeugdpsychiatrie)

Medisch

Het profiel van de opleiding is medisch. Dit wil zeggen dat onderzoek en diagnostiek de basis vormen voor de behandeling.
Behandeling vindt plaats volgens de landelijke richtlijnen en protocollen.

Contact

Secretariaat A-opleiding
Gerda van den Brink
telefoon 06-51065922
a-opleiding@ggzcentraal.nl

Secretariaat psychiatrie-onderwijs
Monika Kwant
telefoon 06-17689962
psychiatrieonderwijs@ggzcentraal.nl

Ons team

Harold van Megen | A-opleider / psychiater

Didi Rhebergen | waarnemend A-opleider / psychiater

Jeroen Hollestelle | deelopleider / psychiater

Gerda van den Brink | secretaresse A-opleiding

Monika Kwant | secretaresse psychiatrie-onderwijs

Opleiding

De A-opleiding tot psychiater duurt 4,5 jaar. De opleiding start met een algemeen gedeelte van 3 jaar, gevolgd door een 1,5 jaar keuzecontext (bijvoorbeeld kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie, ouderenpsychiatrie, wetenschap, psychotherapie of beleidspsychiatrie).
Sinds 2020 vindt de opleiding plaats volgens het nieuwe landelijke opleidingsprogramma (LOP) ‘De Psychiater’ (zie ook de website van de NVvP voor nadere details).

Dit landelijk opleidingsprogramma heeft de volgende kenmerken:

  1. de opleiding leidt op tot psychiater met kennis van en ervaring in levenslooppsychiatrie. De overlap in leeftijdsgebieden geeft het belang aan van kennis van de transitiepsychiatrie en vervroegde veroudering
  2. het behalen van een aantekening in de aandachtsgebieden kinder- en jeugdpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie maakt geen onderdeel meer uit van de eindtermen van de opleiding
  3. de AIOS kan zich wel (facultatief) profileren in de levensfasecontexten ‘kinder- en jeugd’, ‘ouderen’ en/of andere aangeboden of zelfgekozen vakinhoudelijke of vakoverstijgende onderwerpen of keuzecontexten (wetenschap, beleidspsychiatrie, enz.)
  4. de opleiding is activiteits- en praktijkgericht ingericht. ‘Entrustable Professional Activities’ (EPA’s) en de ontwikkeling naar bekwaamheidsniveaus vormen het uitgangspunt voor de opleiding. Per EPA stellen we vast of de AIOS de vereiste kennis, vaardigheden en attitude heeft verworven
  5. de AIOS neemt de regie in de eigen opleiding
  6. er zijn maatschappelijke stages opgenomen
  7. er zijn leerlijnen ingericht rond drie dimensies in het handelen van de psychiater:
    – de psychiater als medisch expert (psychotherapie en neurobiologie)
    – de betrokkenheid van de psychiater in het sociaal maatschappelijk domein
    – de psychiater als professional (leertherapie, mentoraat, reflectie)
  8. de opleiding biedt betere aanknopingspunten voor het leveren van maatwerk, vooraf vrijstellen, tussentijds bekwaam verklaren, versnellen en indien nodig: verlengen van de opleidingsduur
  9. Landelijk actuele maatschappelijke thema’s, zoals: ‘gendersensitieve zorg’, ‘kwetsbare ouderen’, ‘medisch leiderschap’ en ‘doelmatigheid’ krijgen een herkenbare plaats in de opleiding

Opleidingsplaatsen en locaties A-opleiding

Jaarlijks kunnen gemiddeld 12 artsen instromen in de opleiding tot specialist (AIOS). De opleiding start begin april en begin oktober. Als AIOS kun je alle onderdelen van de opleiding binnen GGz Centraal volgen op een van de locaties in Ermelo, Amersfoort, Harderwijk, Lelystad, Almere, Bussum  Laren en Hilversum.
Ook zijn er goede samenwerkingsverbanden met omringende organisaties, zoals het UMCU, Levvel, Antoniusziekenhuis en Tergooi ziekenhuis. Tevens is er de ECT-school, en kun je je bekwamen in r-TMS, wetenschap, onderwijs of beleid. Je kunt de opleiding na het eerste half jaar in deeltijd (80%) volgen.

Co-assistenten

Binnen GGz Centraal werken co-assistenten van Amsterdam UMC en UMCU, op verschillende plekken. Denk daarbij aan de acute opname- en vervolgafdelingen, ouderen afdelingen, afdeling neuropsychiatrie en gebiedsteams. Ook zijn er vaste ‘semi-arts’ stageplekken waar je je kunt ontwikkelen tot basisarts.
Verder zijn er plekken voor keuzecoschappen (bijvoorbeeld kinder- en jeugdpsychiatrie, ouderenpsychiatrie, crisisdienst, neuropsychiatrie) en hebben we vaste ‘semi-arts’ (SAS) stageplekken. Daar kun je je met meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid onder directe supervisie van de psychiater ontwikkelen tot basisarts.
Het onderwijs aan de co-assistenten bestaat uit het gedeeltelijk volgen van het lokale onderwijs van de AIOS, aangevuld met onderwijs specifiek toegesneden op de co-assistent.

Samen

Binnen GGz Centraal vinden wij onderlinge verbinding van groot belang. Om dit te stimuleren organiseren wij gezamenlijke AIOS-uitjes, een eindejaarsdiner met de raad van bestuur, een voorjaarscongres-borrel, refereeravonden met de P- en VS-opleiding, en een buddy-systeem voor de eerstejaars AIOS.

Solliciteren

Solliciteren kan het hele jaar door via onze vacaturesite. Voor meer informatie over de sollicitatieprocedure kun je terecht bij het secretariaat van de A-opleiding.

Psychiaters in opleiding kunnen zich bij ons profileren in volwassenenpsychiatrie, kinder- en jeugdpsychiatrie of ouderenpsychiatrie.

Profileringsgebied volwassenenpsychiatrie

Voor de opleiding tot volwassenenpsychiater zijn verschillende gespecialiseerde stages beschikbaar, variërend van verdiepingsstages psychotherapie tot verslavingspsychiatrie of beleidspsychiatrie. De deelopleider volwassenenpsychiatrie stelt in overleg met de AIOS het aandachtsgebied vast.

Profileringsgebied kinder- en jeugdpsychiatrie

Tijdens de profilering in kinder- en jeugdpsychiatrie doet de AIOS niet alleen ervaring op met infants, kinderen en jongeren, maar ook met consultatie en spoedeisende kinder- en jeugdpsychiatrie. Het onderwijsprogramma bestaat uit zes landelijke dagen en tien modules. Het Zuiderzee Consortium zorgt voor de organisatie. Daarnaast is er lokaal onderwijs in Ermelo en Amersfoort met patiënten, presentaties, psychotherapeutische vaardigheden en klinische referaten.

Profileringsgebied ouderenpsychiatrie

Tijdens de profilering in ouderenpsychiatrie loopt de AIOS gedurende twee jaar stages in de ouderenpsychiatrie. Daarvan is tenminste een half jaar klinisch en een half jaar poliklinisch. Ook raden wij een somatische stage aan als de kennis en ervaring hierin nog onvoldoende is. Stagelocaties zijn verspreid over alle regio’s van GGz Centraal.

Tijdens het klinische deel doet de AIOS niet alleen uitgebreide ervaring op met de psychiatrische behandeling van klinisch opgenomen oudere patiënten, maar ook met de somatische zorg voor deze patiëntengroep. Dit is altijd in nauwe samenwerking met een klinisch geriater en een neuroloog. Daarnaast kan de AIOS tijdens de klinische stage een ECT en r-TMS aantekening halen.

Tijdens het poliklinische deel doet de AIOS – naast de poliklinische psychiatrische behandeling – ook ervaring op met specifieke psychotherapeutische behandelvormen voor oudere patiënten én met consultatie in verzorgings- en verpleeghuizen. Door deelname aan het multidisciplinaire overleg van een geheugenpoli krijgt de AIOS ook ervaring met de diagnostiek van cognitieve problemen. Tijdens het profiel ouderenpsychiatrie volgt de AIOS landelijk, modulair onderwijs.

Hieronder vind je algemene informatie over en het onderwijsprogramma van de basisopleiding tot psychiater.

Secundaire arbeidsvoorwaarden

Tijdens de basisopleiding kun je meewerken aan wetenschappelijk onderzoek en je certificeren voor elektroconvulsieve therapie (ECT). Elke arts in opleiding tot specialist heeft een eigen budget om aan congresbezoeken uit te geven. In je opleiding bezoek je eenmalig de ‘annual meeting van American Psychiatric Association’ (APA) in de VS.

Cultuur en omgeving

Naast de medisch psychiatrische aspecten van het vak, is er veel aandacht voor de omgeving (cultuur, religie, zingeving) waarin de patiënt zich bevindt en de interactie tussen de omgeving en persoonlijkheidskenmerken. In het (lokale) onderwijs gaat het dan ook over zowel de somatische als de psychologische aspecten van het vak psychiatrie. Naast het verplichte landelijke en lokale onderwijs vinden er (facultatief) eenmaal per 6-8 weken cultuuravonden plaats bij de opleider thuis waar of een boek of een film met elkaar besproken wordt. We sluiten de opleiding af met een eindreferaat.

Uitgangspunt

Uitgangspunt is dat je als arts in opleiding:

  • het vak psychiatrie zelfstandig in al haar facetten leert uit te voeren
  • goed op de hoogte bent van nieuwe ontwikkelingen
  • relevante literatuur kritisch weet te beoordelen

Het uiteindelijk doel van de opleiding is het afleveren van vakbekwame, competente medisch specialisten.

Opbouw basisprogramma

De start is per 1 april of 1 oktober. Gedurende de eerste drie jaar van de opleiding volg je het landelijk onderwijs in Amersfoort, op de locatie Zon & Schild. Daarnaast geven we intern onderwijs in Ermelo, op locatie Veldwijk.

De inhoud van het landelijk onderwijs bestaat uit:

Jaar 1
Het landelijk onderwijs in het eerste jaar van de opleiding bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Toolkit diensten (4 bijeenkomsten)
  • Basiskennis diagnostiek en behandeling (16 bijeenkomsten)
  • Basistraining psychotherapie (12 bijeenkomsten)

Jaar 2 en verder
Vanaf jaar 2 heb je keuzevrijheid om onderwijs ‘just-in-time’ te kunnen volgen. Het volgende cursusaanbod bevelen we sterk aan:

  • Vier contextcursussen (elk 4 bijeenkomsten): ziekenhuispsychiatrie, sociale psychiatrie, kinder- en jeugdpsychiatrie en ouderenpsychiatrie
  • Vijf verdiepende cursussen diagnostiek en behandeling (elk 2 bijeenkomsten): psychotische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, stemmingsstoornissen, angst- en dwangstoornissen, verslaving
  • Onderwijslijn neurowetenschappen en psychofarmacologie (10 bijeenkomsten)
  • Onderwijslijn psychotherapie (vervolg, 28 bijeenkomsten)

Het aanbevolen aanbod beslaat grotendeels (ongeveer 80%) de EPA’s en de verplichte onderwerpen uit De Psychiater (zie tabel tabel 4.3 LOP) waar elke AIOS onderwijs over moet volgen. Daarnaast is er een uitgebreid aanbod van keuzeonderwijs: zowel e-learning als blended-learning cursussen.

Overig onderwijs
Naast de maandelijkse refereeravonden zijn er twee keer per jaar ‘Grootreferaten’. Hier geeft een specialist in een deelgebied van de psychiatrie een lezing. Deze lezingen hebben het karakter van een workshop.
In de zomer is er een meer algemeen aanbod, door jou zelf samengesteld. Dat bestaat uit onder meer boek- en filmbesprekingen en verdieping in aanpalende gebieden over de voor de psychiatrie relevante onderwerpen.

Co-assistenten

Binnen GGz Centraal werken co-assistenten van Amsterdam UMC en UMCU op verschillende plekken. Denk daarbij aan de acute opname- en vervolgafdelingen, afdelingen ouderenpsychiatrie, afdeling neuropsychiatrie en in gebiedsteams. Ook zijn er vaste semi-arts stageplekken, waar je je kunt ontwikkelen tot basisarts. Naast de reguliere co-schappen bieden we mogelijkheden voor keuze co-schappen.

Afwisselend aanbod

In het algemeen zijn de co-assistenten zeer tevreden over onze werkplekken. Wij koppelen hen aan één A(N)IOS die hen ook begeleidt. Het afwisselende aanbod op de afdelingen en de mogelijkheid tot zelfstandig werken maken deze stages zeer leerzaam. Een groot pluspunt is ook het structurele en goed verzorgde onderwijs. Hieraan nemen o.a. onze A-opleider Harold van Megen, de ziekenhuisapotheker en de deelopleiders van kinder- en jeugdpsychiatrie en ouderenpsychiatrie deel. Tenslotte stellen wij de co-assistenten in staat de klinische patiënten presentaties van de AIOS bij te wonen.

Keuze co-schappen en semi-arts stages

Naast de reguliere co-schappen bieden we mogelijkheden voor keuze co-schappen en semi-arts stages. Hierin kun je kiezen voor een aandachtsgebied.

  • angst/dwangstoornissen (centrum voor psychotherapie, Marina de Wolf)
  • kinder- en jeugdpsychiatrie (Fornhese)
  • verslavingszorg
  • high intensive care
  • Crisisdienst
  • Julianaoord Blaricum) en ouderenpsychiatrie.
  • De semi-artsstages doen we vanuit Utrecht altijd op de HIC in Ermelo

Het programma voor deze keuze co-schappen of semi-arts stages stellen we in overleg samen.

GGz Centraal is, mede gezien de grootte van de organisatie, als ook door de regionale spreiding, in staat om een breed keuzepalet aan stages aan te bieden. Je kunt stages in elke leeftijdscontext (kinderen en jeugd, volwassenen, ouderen) binnen de organisatie lopen. Daarnaast zijn er ook verschillende topreferente afdelingen en locaties met landelijk erkende expertise. Te denken valt aan afdelingen met specifieke expertise in persoonlijkheidsstoornissen, angst- en dwangstoornissen, trauma, geestelijke gezondheid van vluchtelingen, forensische zorg, autisme. De opleiders zijn te allen tijde bereid je hier nadere informatie over te verschaffen.

Een paar voorbeelden van stageplekken zijn:

GGz Centraal organiseert regelmatig online refereerbijeenkomsten op de eerste maandag van de maand (dit kan in de vakantieperiodes afwijken).

Er zijn in principe altijd twee voordrachten, spreker 1  voor de pauze en spreker 2 nadien.

We streven we ernaar mensen uit te nodigen die nieuw onderzoek kunnen presenteren. Zo vragen we een net gepromoveerde collega om zijn/haar proefschrift te bespreken. Daarnaast belichten we thematisch een onderwerp waarbij experts uit den lande toelichting geven over de laatste ontwikkelingen op dat gebied. De organisatie van de refereeravonden is in handen van de A-, de P- en de VS-opleiding. Deze refereeravonden zijn geaccrediteerd.

Meer informatie of contact

congresbureau@ggzcentraal.nl

De A-opleiding werkt samen met de andere opleidingen.

Ook buiten GGz Centraal heeft de A-opleiding samenwerkingsverbanden. Onderzoek en innovatie hebben een aparte binding met de A-opleiding.

Consortium Midden-Nederland

De A-opleiding is onderdeel van het Consortium Midden-Nederland (samen met de A-opleiding Altrecht en de divisie psychiatrie van het Universitair Medisch Centrum Utrecht). Vanuit het consortium organiseren we centraal cursorisch onderwijs, tijdens het basisdeel van de opleiding. We volgen daarbij het landelijk onderwijs psychiatrie.

Samenwerking

GGz Centraal verzorgt naast de A-opleiding ook de P-opleidingen en de opleidingen tot geriater, tot verpleegkundige, verzorgende en verpleegkundig specialist. Er is nauwe samenwerking tussen de genoemde opleidingen en we organiseren gemeenschappelijk refereeravonden.
Op wetenschappelijk gebied werken we samen met diverse universitaire centra, zoals het UMCG, UMCU, LUMC, Amsterdam UMC alsmede UMCM. Zo participeren wij in het landelijk psychoseonderzoek ‘Geestkracht’. Voor angst- en dwangstoornissen is er een samenwerkingsverband met GGz inGeest (Amsterdam UMC, locatie VUmc), Overwaal (Lent), GGz Nijmegen, UMC Maastricht, NOCDA (Netherlands OCD association) en NEDKAD (Nederlands kenniscentrum voor angst en depressie).

Onderzoek en innovatie

Onderzoek en innovatie zijn de motor van ons vak en daarom ook nauw met de psychiatrieopleiding verbonden. Bij GGz Centraal verrichten we dan ook veel en baanbrekend onderzoek, onder andere op het gebied van farmacogenetica, psychose en angst- en dwangstoornissen. Altijd in nauwe relatie met de verschillende universitaire centra. In overleg kun je de opleiding tot psychiater combineren met een promotietraject, volgens de zogenaamde ‘AGIKO’-constructie. Ook AIOS’en die geen promotietraject volgen, stimuleren wij om tijdens de opleiding – bijvoorbeeld als deelstage tijdens het aandachtsgebied – deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek.

Nadere informatie over de verschillende onderzoekslijnen, en recente publicaties binnen deze lijnen kun je vinden op onze pagina wetenschappelijk onderzoek.

De Grote Lowijs Onderwijsprijs

Eenmaal per jaar wordt de ‘Grote Lowijs Onderwijsprijs’ uitgereikt. De prijs is bedoeld voor de AIOS die zich het afgelopen jaar bijzonder heeft onderscheiden. Dat kan zijn door een bijzondere prestatie op het gebied van organisatie, wetenschap of het houden van een inspirerende voordracht.