Hoe ziet de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg eruit? Hoe vernieuwen wij onze kennis, onze inzichten? Hoe blijven wij ons ontwikkelen zodat we in de toekomst de zorg kunnen blijven bieden die aansluit bij wat de maatschappij van ons vraagt?

Christel Hessels is niet alleen P-opleider bij GGz Centraal, maar ook een gedreven onderzoeker én leidinggevende van een innovatief team HYPE (Helping Young People Early). Wij geven haar graag het woord over haar visie op zorg voor jongeren met kenmerken van borderline.

Inspirerend en talent
De afgelopen vijf jaar heb ik me mogen bezighouden met de toekomst van de geestelijke gezondheidszorg binnen GGz Centraal. Als P-opleider heb ik samen met veel inspirerende collega’s gewerkt aan een opleidingsklimaat waarin enthousiaste en talentvolle psychologen hun opleiding tot GZ-psycholoog, psychotherapeut en klinisch (neuro)psycholoog volgen. Ik ben er elke dag opnieuw weer van onder de indruk hoe zij met hun vernieuwende kennis, inzichten en prikkelende vragen ons uitdagen om samen te blijven ontwikkelen. Dit is niet alleen inspirerend, maar ook hard nodig om in de toekomst de zorg te kunnen bieden die aansluit bij wat de maatschappij van ons vraagt’

Helping Young People Early (HYPE)
‘Daarnaast heb ik me, vanuit het programma HYPE, bezig gehouden met de implementatie van vroege interventie voor jongeren met kenmerken van borderline. Deze kwetsbare groep jonge mensen gaat me aan het hart. Vanuit wetenschappelijk onderzoek weten we dat borderline relatief veel voorkomt bij jonge mensen. Ook weten we dat borderline veel overlap heeft met allerlei andere psychische stoornissen, waarbij borderline de effecten van behandeling bij allerlei stoornissen ongunstig beïnvloedt. Een behandeling voor depressie werkt bijvoorbeeld niet goed als er ook sprake is van borderline. Borderline is een ernstig beeld. Mensen met borderline hebben meer moeite met het sociaal en maatschappelijk functioneren. Ook hebben ze een kortere levensverwachting (bijna 20 jaar) en 8% kans om te overlijden aan suïcide’.

Wat moet er anders in de zorg voor deze jonge mensen?
Ook al weten we dat we borderline betrouwbaar en valide kunnen vaststellen, ook onder het 18e levensjaar, en er goede effectief bewezen behandelingen voorhanden zijn, toch blijkt dat deze met name bij jonge mensen veel te weinig worden ingezet. Zo wees onderzoek uit 2013 uit dat ook in Nederland minder dan 10% van de psychologen die werken met jongeren daadwerkelijk de diagnose stelt en verwijst naar specialistische behandeling. Dit is een schokkend getal. Draai je het om, dan betekent dit dat ruim 90% van de jongeren in Nederland met deze zeer complexe diagnose NIET de behandeling krijgt die nodig is. Wel krijgen ze behandeling voor allerlei andere klachten.

Maar onderzoek heeft aangetoond dat deze behandelingen vaak onvoldoende effect hebben voor deze groep. Met als grote nadeel: een negatieve ervaring met behandeling en een afnemend vertrouwen in behandeling én in zichzelf. Dit terwijl we weten dat hoe vroeger in het beloop van de stoornis we al behandeling kunnen bieden, des te gunstiger de prognose is.’

Zorg voor jonge mensen in de toekomst
‘Vroege detectie en interventie moet dus prioriteit hebben in de toekomstige zorg, waarbij we de schotten tussen zorg voor specifieke diagnosegroepen of leeftijdscategorieën moeten doorkruisen om zorg te bieden die is afgestemd op wat een specifieke jongere nodig heeft. Ik ondersteun dan ook het pleidooi voor meer financiële middelen voor de gemeenten dat in de maatschappij en in de tweede kamer steeds vaker te horen is. Ik denk dat het daarnaast belangrijk is om ons te bezinnen op de inrichting van het zorglandschap voor jonge mensen. Hierbij zullen we specialistische zorg voor jonge mensen meer laagdrempelig moeten inzetten om zo de levens van kwetsbare jonge mensen positiever te kleuren.’

Vroeg interventie verdient TOP-prioriteit
‘Dit maakt dat ik prioriteit wil geven aan de vroege interventie in mijn takenpakket. Daarom draag ik begin 2020 mijn taken als P-opleider over aan een nieuwe P-opleider. Deels doe ik dit met pijn in het hart, omdat ik met zoveel plezier heb samengewerkt met al die collega’s binnen en buiten GGz Centraal. Collega’s die zó betrokken zijn bij het opleiden van toekomstige professionals. Tegelijkertijd ben ik uiteraard blij en trots dat GGz Centraal mijn pleidooi voor vroege interventie ondersteunt en dat per 1 januari 2020 de ontwikkeling van het programma Helping Young People Early (HYPE) tot Expertisecentrum Vroege Interventie (HYPE) een feit is.’

Expertisecentrum Vroege Interventie HYPE
‘In dit expertisecentrum bieden we diagnostiek en behandeling, consultatie en scholing voor professionals die werken met jongeren. Daarnaast zijn we een proeftuin voor innovatieve interventies voor jonge mensen met borderline. We werken hierin nauw samen met de Universiteit Utrecht en vele ketenpartners.’

Wil je de ontwikkelingen binnen het expertisecentrum vroege Interventie HYPE volgen?
Houd dan op onze website de pagina over HYPE in de gaten.