Zon & Schild is sinds 1930 in gebruik als instellingsterrein voor de geestelijke gezondheidszorg. De laatste jaren heeft GGz Centraal te maken met grote veranderingen in de zorg. Om in te kunnen spelen op deze veranderingen wordt het instellingsterrein de komende jaren getransformeerd.

De zorg wordt anders gefinancierd, vindt steeds meer plaats in de woonomgeving van de cliënt en minder in klinieken op instellingsterreinen als Zon & Schild. Hierdoor heeft GGz Centraal te maken met leegstand, verouderde gebouwen, monumenten met hoge onderhouds- en energielasten en een terrein dat veel groter is dan wij ooit nog nodig zullen hebben. Met het oog op de toekomst van de zorg aan onze cliënten en de toekomst van Zon & Schild gaan we delen van het terrein herontwikkelen. Daarbij gaat het accent de komende jaren verschuiven van zorg naar andere functies zoals wonen en nieuwe economische bedrijvigheid.

Voor de herstructurering van het Zon & Schild-terrein is door GGz Centraal en de gemeente Amersfoort het ‘Ruimtelijk Ontwikkelkader Zon & Schild’ opgesteld. Dit Ruimtelijk Ontwikkelkader is op 3 december 2019 vastgesteld door de Amersfoortse gemeenteraad. Uitgangspunt is een onderverdeling in vier deelgebieden: West, Midden, Oost en de bossen.

Deelgebied West, vanaf nu geduid als het zorgpark, het gebied rond en achter Hebron, bestemmen we voor de zorg. GGz Centraal gaat in dit gebied nieuwbouw realiseren voor de langdurige psychiatrie. Deze nieuwbouw zal in 2025 plaatsvinden. Voor de eerste fase gaan we uit van 80 klinische plaatsen en 48 plaatsen voor de doelgroep ouderen. Daarnaast renoveren we gebouw Hebron tot een gebouw met cliëntenvoorzieningen op de begane grond en kantoren op de bovenliggende verdiepingen. Het bestemmingsplan dat de herontwikkeling planologisch mogelijk maakt is vastgesteld door de gemeente Amersfoort op 18 juni 2024.

De deelgebieden Midden (historische hart met de monumenten) en Oost (gebied achter de IJsselberch) zijn niet langer nodig voor de zorg en krijgen een nieuwe bestemming, voornamelijk ‘wonen’. In het Ruimtelijk Ontwikkelkader wordt plaats geboden aan maximaal 500 woningen op Zon & Schild. In het middengebied ligt de nadruk op het behoud van cultuurhistorie en herbestemming van monumentale panden. In het oostelijke deelgebied ligt de nadruk op behoud van ecologie en natuurwaarden en natuurinclusief wonen. Voor de ontwikkeling van de deelgebieden Midden en Oost selecteert GGz Centraal een marktpartij aan wie wij de terreindelen verkopen. De opbrengsten van de verkoop komen ten goede aan onze zorgnieuwbouw en de vernieuwing van de bestaande zorggebouwen. Op dit moment werken we hard aan de voorbereiding van de verkoop van deze deelgebieden. De verkoopprocedure zal naar verwachting in het najaar van 2024 gestart worden.

Als vierde deelgebied zijn de bossen benoemd. Deze blijven in eigendom van GGz Centraal.

Voor vragen kunt u contact opnemen met:

GGz Centraal
Hans Hoepel, directeur vastgoedontwikkeling GGz Centraal
vastgoedontwikkeling@ggzcentraal.nl

Gemeente Amersfoort
projectmanager gemeente Amersfoort: Roland de Groot
rw.degroot@amersfoort.nl

het tijdspad ziet er globaal als volgt uit:

Op 3 december 2019 is het ‘Ruimtelijk Ontwikkelkader Zon & Schild’ vastgesteld in de besluitvormende vergadering van de gemeenteraad Amersfoort. Met de vaststelling van het Ruimtelijk Kader staat het sein op groen en kunnen we verder met het realiseren van de plannen voor Zon & Schild.

Het zorgpark op Zon & Schild (deelgebied West) ontwikkelt GGz Centraal zelf in samenwerking met andere zorgorganisaties. GGz Centraal gaat voor de eigen doelgroepen twee gebouwen realiseren als vervanging van de huidige verouderde klinieken. Voor de inrichting van het zorgpark is een nieuw stedenbouwkundig plan en beeldkwaliteitsplan (‘Uitwerkingsvoorstel’) opgesteld. Het Uitwerkingsvoorstel is op 6 december 2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Daarnaast is op 18 juni 2024 het bestemmingsplan voor het zorgpark vastgesteld door de gemeenteraad. Daarmee wordt de herontwikkeling van het zorgpark ook planologisch mogelijk gemaakt.

De deelgebieden Midden en Oost zijn niet langer nodig voor de zorg. GGz Centraal wil hieraan een nieuwe invulling geven. Zij kiest ervoor de terreindelen af te stoten en verkoopt deze aan een nog te selecteren marktpartij. Samen met deze partij wil GGz Centraal werken aan een toekomstbestendige invulling van Zon & Schild. Het Ruimtelijk Kader biedt ruimte voor de realisatie van woningbouw, passend binnen de karakteristieke eigenschappen van het terrein. De voorbereidingen voor de verkoop van deelgebieden Midden en Oost zijn in volle gang. Gezien de omvang van deze opgave, vergen de voorbereidingen de nodige tijd. Naar verwachting biedt GGz Centraal dit ontwikkelgebied in het najaar van 2024 op de markt aan.

GGz Centraal vindt het belangrijk om een plan te realiseren waarvoor draagvlak bestaat. Daarom is de mening van medewerkers, cliënten, stakeholders, politici, omwonenden en andere belanghebbenden belangrijk. Bij alle stappen die wij zetten geven wij participatie op zorgvuldige wijze vorm. Intern hebben wij regelmatig afstemming over de toekomstplannen met onze cliëntenraden, familieraad, ondernemingsraden en medewerkers. Daarnaast houden wij de omgeving en omwonenden zo goed mogelijk op de hoogte van onze voornemens en plannen.

Voor het zorgpark in deelgebied West op Zon & Schild geeft GGz Centraal zelf vorm aan het participatieproces. Cliëntenraden en medewerkers zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe zorggebouwen. Omwonenden en andere belanghebbenden worden geïnformeerd op het moment dat onze plannen meer concreet zijn. Zo is er in 2022 een informatiebijeenkomst over het stedenbouwkundig plan voor het zorgpark Zon & Schild geweest.

Voor de ontwikkeling van deelgebieden Midden en Oost wordt een marktpartij geselecteerd. Deze partij krijgt de opgave om op een zorgvuldige wijze invulling te geven aan het betrekken van de omgeving.

Op Zon & Schild werken we eerst aan twee nieuwbouwprojecten. Het eerste is de nieuwbouw voor langdurige zorg, met 80 plekken. Daarnaast ontwikkelen we een tweede gebouw met 48 plekken specifiek voor de doelgroep ouderen. GGz Centraal heeft Van Hoogevest Architecten en Atelier PRO als ontwerpende partijen voor de nieuwbouw langdurige zorg en renovatie van Hebron geselecteerd. Architectenbureau OostWest zal de nieuwbouw Ouderen ontwerpen. De start van de bouw van deze twee projecten is gepland begin 2025.

Regelmatig worden vragen gesteld over de herontwikkeling van Zon & Schild. Hieronder kunt u de meest gestelde vragen met de antwoorden lezen.

Waarom heeft GGz Centraal besloten tot het herontwikkelen van Zon & Schild?
De belangrijkste reden voor de herontwikkeling is de continuïteit van onze zorg. GGz Centraal wil ook in de toekomst goede zorg blijven bieden in de regio Eemland en specifiek ook op Zon & Schild. Door vernieuwingen in de zorg worden cliënten minder vaak en korter opgenomen. Daardoor hebben wij minder kliniekgebouwen nodig en meer poliklinieken, vergelijkbaar met de ziekenhuiszorg. GGz Centraal heeft te maken met leegstand, verouderde gebouwen, monumenten met hoge onderhouds- en energielasten en een instellingsterrein dat veel groter is dan wij ooit nog nodig zullen hebben. Omdat het onze primaire taak als zorginstelling is om goede zorg voor onze cliënten te organiseren in een daarbij passende omgeving, hebben wij een aantal jaar geleden een omvangrijk strategisch vastgoedplan opgesteld. Dat omvat nieuwbouw voor onze zorgfuncties op Zon & Schild en het creëren van een veilige, stimulerende, parkachtige en zo normaal mogelijke omgeving voor die zorgfuncties.

De ruimte die op Zon & Schild vrijkomt doordat de zorg zich terugtrekt op een kleiner deel van het terrein, zien wij graag ingevuld met nieuwe functies: woningbouw, maatschappelijke functies, economische bedrijvigheid en andere zaken die ten goede komen aan de zorg en aan Amersfoort. Wij hechten aan een ‘goede buur’. Een visie op samenleven op Zon & Schild is dan ook onderdeel van de uitvraag aan de markt. Daarnaast zetten wij in op het behoud van het landschappelijk karakter en respecteren wij de cultuurhistorische waarden en de natuurwaarden Zon & Schild rijk is. Zaken waar wij als eigenaar van het terrein al sinds lange tijd zorg voor dragen.

Welke belangen heeft GGz Centraal bij de herontwikkeling?
GGz Centraal is een zorginstelling. Onze primaire taak is het leveren van goede zorg. Alle activiteiten die wij ondernemen staan in het belang van deze zorg. In het Ruimtelijk Ontwikkelkader Zon & Schild kunt u lezen dat de gebieden die in de toekomst geen functie meer hebben voor de zorg een nieuwe invulling krijgen. Voor een belangrijk deel zal dat gaan om woningbouw. Deze gebieden worden verkocht aan een projectontwikkelaar om daar huizen te bouwen en monumentale panden te herontwikkelen. De opbrengsten van de verkoop hebben wij nodig om onze zorgnieuwbouw en renovatieplannen te realiseren. Ons belang is dat de opbrengst uit de verkoop van terreindelen tenminste voldoende is voor deze plannen. Dat is voor ons spannend.

Het plan is verdeeld in meerdere deelgebieden. Welke functies hebben de deelgebieden en in welke volgorde worden ze ontwikkeld?
GGz Centraal blijft aanwezig op het terrein, namelijk in deelgebied West – het zorgpark. In januari 2020 werd een mooie stap gezet. GGz Centraal selecteerde Van Hoogevest Architecten en Atelier PRO als ontwerpende partijen voor de nieuwbouw langdurige zorg en renovatie van Hebron. Daarnaast is op 18 juni 2024 ook het bestemmingsplan vastgesteld. Hiermee wordt de ontwikkeling ook planologisch mogelijk gemaakt. Voor de inrichting van het zorgpark wordt een nieuw stedenbouwkundig plan en inrichtingsplan opgesteld. Dit stedenbouwkundig plan is goedgekeurd door de gemeenteraad van Amersfoort.

De deelgebieden Midden en Oost zijn niet langer benodigd voor de zorg en zullen worden afgestoten. Omdat wij op Zon & Schild blijven is het voor ons van groot belang om een ‘goede buur’ te vinden. Dat vraagt van ons een zorgvuldige keuze te maken voor een toekomstige ontwikkelaar. Het liefst zien wij een partij komen die ook een inhoudelijke meerwaarde weet te bieden voor onze cliënten, bijvoorbeeld op het gebied van dagbesteding. Van de ontwikkelende partij vragen we om een visie op te stellen voor het samenleven op Zon & Schild.

De bossen aan de zuidkant van het terrein blijven in eigendom van GGz Centraal.

Hoe wordt omgegaan met monumentale bomen en monumentale panden?
Wij willen met de herontwikkeling recht doen aan de rijke cultuurhistorie en het landschappelijke karakter van Zon & Schild. Zoals te lezen in het Ruimtelijk Kader vinden wij dat cultuurhistorische waarden beschermd moeten worden. Hieronder vallen monumentale gebouwen en bomen, maar ook historische zichtlijnen en structuren. Monumentale panden blijven gehandhaafd. Dat is zelfs een wettelijke verplichting. Gebouw Hebron gaan wij zelf renoveren ten behoeve van de zorgondersteunende functies voor Eemland en kantoorfuncties van GGz Centraal. De monumentale panden in de te verkopen gebieden zullen een andere invulling krijgen. Welke invulling dat wordt, is aan de toekomstige ontwikkelaar. Op dit moment staat een groot deel van die panden leeg.

Wat voor soort woningen komt er op Zon & Schild?
In Amersfoort is in de komende jaren enorme behoefte aan nieuwbouwwoningen. Daarom gaat ook op Zon & Schild woningbouw plaatsvinden. De toevoeging van woningen levert een belangrijke bijdrage aan het oplossen van het woningtekort in Amersfoort. Het Ruimtelijk Kader biedt ruimte aan maximaal 500 woningen op Zon & Schild, die behoedzaam worden ingepast in de bestaande landschappelijke omgeving. Het gaat dan om nieuwbouwwoningen op nieuw te realiseren kavels en om de herbestemming van bestaande monumentale panden in de deelgebieden Midden en Oost.

Het woningbouwprogramma is gemixt. Er komen huur- en koopwoningen in alle prijssegmenten: sociale huur, middenhuur en koop. Het gaat om appartementen, rijwoningen, twee-onder-1-kappers en woningen op vrije kavels. De definitieve invulling van de ontwikkelgebieden zal door de toekomstige – nog te selecteren – ontwikkelaar nader worden uitgewerkt in een stedenbouwkundig plan, dat moet passen binnen de uitgangspunten van het Ruimtelijk Kader voor Zon & Schild.

Hoe kan men inschrijven voor een woning?
GGz Centraal gaat niet de rol van (project-)ontwikkelaar invullen. De te ontwikkelen grond wordt verkocht en daarmee juridisch overgedragen aan een ontwikkelaar die de woningen en de openbare ruimte gaat realiseren. De invulling van de gebieden moet passen binnen de uitgangspunten van het Ruimtelijk Kader voor Zon & Schild. Het is uiteindelijk aan de ontwikkelende partij om de woningverkoop te organiseren. Als deze kopende partij bekend is zullen wij op deze pagina verwijzen naar de projectwebsite van de ontwikkelaar.

Hoe kiest GGz Centraal de partij die gaat ontwikkelen op Zon & Schild?
Voor de verkoop van de terreindelen wordt een tenderprocedure georganiseerd door GGz Centraal. Marktpartijen doen hierin een aanbieding aan GGz Centraal. Dit bestaat in ieder geval uit een plan voor de stedenbouwkundige invulling van het gebied en een bieding voor de grond en gebouwen. Op basis van de ingediende plannen wordt door GGz Centraal een keuze gemaakt voor een samenwerkingspartner. Bij deze keuze kijken wij vooral naar de partij met wie wij onze ambities voor Zon & Schild het beste kunnen waarmaken. Na de selectie van een marktpartij worden de plannen in samenwerking met de gemeente Amersfoort nader uitgewerkt en planologisch verankerd. Daarna kan de bouw starten.

Documenten en links over de herontwikkeling voor u op een rij.